7. In het grotje van Nico: Tunnelfist met Faggot Queen en Second Coming
Café Swaf aan de Kerkstraat 3 te Hoorn was een begrip in Noord-Holland en ver daarbuiten, tot over de landsgrenzen heen. Hetzelfde gold, of geldt, voor toenmalig uitbater Nico. In Café Swaf traden talloze bekende en onbekende Nederlandse en buitenlandse punk-, wave- en indiebands op. Nico kreeg acts in zijn kroeg, die gewoonlijk De Melkweg en Het Patronaat aandeden, zeker niet een klein café in de provincie. Behalve Swaf natuurlijk, want Swaf was the place to play. Nico stopte er alweer jaren geleden mee om op de trekker Europa te doorkruisen , het café is er nog, maar anders. De herinnering blijft.
Vele malen trad ik er op met Pale Maggot, de eerste band waarin Jos en ik samen muziek maakten. Met Magicians, waarin ik speelde met Jeroen, Louis en Michiel. Met Tunnelfist. Life To Us heeft er ook opgetreden, met Rebecca op zang, maar zonder mij op gitaar.
We kenden Nico via een vriend van de bassist van Pale Maggot en via een vriendin van Jeroen, Jolanda. In die tijd ging het zo: de vriend of vriendin benaderde Nico: "Ik ken een goeie band. Kan die hier spelen?" Nico: "Dat is goed, laat ze maar bellen, hebben ze een tape die ze kunnen opsturen?" Tape'je opgestuurd, weekje erna gebeld met Nico: "Ja, is goed, tweede zondagmiddag van december kun je komen." Alle eropvolgende keren belde ik zelf direct met Nico, bij voorkeur op een vrijdagmiddag of maandagavond en vroeg: "Hoi Nico. Alles goed? We hebben een nieuwe plaat uit. Kunnen we weer 's komen spelen in Swaf?" "Ik heb zondag over vijf weken nog wel een plek. Drie uur hier, gratis drinken als je het niet te gek maakt." Zo ging dat toen. Wat voor gage we kregen los van de drank, weet ik niet eens meer.
Van alle bands hebben we met Tunnelfist het meest opgetreden in Swaf. Eén van die keren staat me nog helder voor de geest. Op een regenachtige zondagmiddag laadden we, op de oprit van de bollenschuur in Hillegom, de Toyota Corolla vol met de enorme zangboxen-met-massieve-standaarden, de klein bas- en gitaarversterktjes, een microfoonstandaard en snoeren. Jos, Louis en ik pasten er nog net naast met de bas- en gitaarkoffers op schoot. Sander was onze chauffeur om er zeker van te zijn dat we in de kortst mogelijke tijd de afstand Hillegom - Hoorn zouden afleggen. Plankgas in een schuddende Japanner naar het noorden. Jeroen kwam vanuit Zutphen met het drumstel, een hele rit. De foto van een optreden bij dit verhaal is overigens genomen in een kroeg in Haarlem. Van optredens in Swaf zijn bij mijn weten geen foto's gemaakt.
De Kerkstraat bevindt zich in de binnenstad van Hoorn en is per auto lastig bereikbaar. We reden voor, laadden alle apparatuur uit en parkeerden de auto ergens tussen de Kerkstraat en de haven. "Kopje koffie, jongens?" "Lekker Nico." Daar kwam Jeroen binnengewandeld. Nico schudde hem schalks lachend de hand. Nadien vertelde Jeroen ons ietwat bedremmeld, dat Nico met diens vinger vluchtig zijn, Jeroens, handpalm had beroerd. "Nico is wel héél blij, dat we komen spelen..."
Het podium van Swaf bevond zich in de hoek naast de toiletten, met rechts zicht op de bar, voor zicht op de deur, achter en links een muur vol posters. De drums in de hoek tegen de muur, Jos er midden voor, ik naast Jos met de rug tegen de posters en Louis naast de ingang van het damestoilet. Het was niet het eerste optreden van Tunnelfist in Swaf, maar het tweede of derde. We waren inmiddels nieuwe muzikale wegen ingeslagen en wilden het publiek dat laten horen. Speelden we voorheen compromisloze wave- en indierock, met bonkende drums, bas en gitaren, met op Killing Joke en Joy Division geïnspireerde zang, brachten we nu vaker popliedjes ten gehore. Met coupletjes en mooi openvouwende, melodieuze refreinen, daaronder herkenbare, zich herhalende teksten. Zelfs hadden we een cover van Something's Gotten Hold Of My Heart ingestudeerd. Dit op verzoek van Jos, die wilde laten horen wat hij als zanger vermocht.
Daar moest je niet mee aankomen in Swaf. Ontevreden punkers aan de bar begonnen te morren. "Spelllleeeuuuuhhh!!! Snellurrrrr!" En ook "Hee wijf!", toen Jos zijn falsetstem opzette. Wij wisten genoeg, keken elkaar aan, smoesden wat en Jeroen tikte af voor Faggot Queen. Daarna denderden Second Coming, Pussy Nauw, Oo AA Sex en nog vele andere stampers door de kroeg.
Hilariteit achter en voor de bar. Gelach, geschreeuw. Wat was er aan de hand? Ik wist het niet, tot ik vanuit mijn recherooghoek Louis bassend achteruit het damestoilet in zag verdwijnen, om er vervolgens met een brede glimlach om de lippen weer uit tevoorschijn te 'duckwalken', zijn bas fier vooruit geheven. En terug, en vooruit. Het publiek had het niet meer en gaf zich definitief gewonnen. We topten het optreden af met de Modern Talking-cover You're My Heart, You're My Soul, aan het einde waarvan Jos, begeleid door mokerend drumgeroffel, een denkbeeldige mitrailleur op het publiek leegschoot, onderwijl brullend "Wollt ihr die totale Musik?".
Iedereen tevreden en Nico met een grote grijns achter de tap. "Wat willen jullie van me drinken, jongens?" Ik weet niet meer, hoe we thuis zijn gekomen, maar Sander zal zijn werk goed gedaan hebben. Het werd een dolle zondagavond in Hoorn.
Gered door de niet onaanzienlijke hoeveelheid sekskrakers en poep- en plasnummers die ons oeuvre rijk was. Dat was Jos ten voeten uit. Enerzijds als de dood niet serieus genomen te worden als zanger, tekstdichter en muzikant, anderzijds iemand die bij de eerste de beste gelegenheid en kraaiend van ontremd plezier de meest verschrikkelijke grappen maakte.
Bij het samenstellen van de setlist voor een optreden, was hij meestal degene erop aandrong om de smerige nummers weg te laten. Om ze vervolgens vol vuur op het podium ten gehore te brengen, er zelfs nog een schepje bovenop te doen, zodra één van ons aanstalten maakte er tóch eentje in te zetten. Als toegift of, zoals in Swaf, om een optreden te redden van een wisse ondergang.
Jos, de man die in een vol Paradiso de boeker van de bovenzaal, Ben Kamsma, begroette met: "Hee, daar hebben we Ben Cumshot, hoe gaat-ie jongen, wanneer treden we weer 's op?!" Die een bandwedstrijd ter nagedachtenis van een aan AIDS overleden boeker begon met Pussy Nauw ("En nu allemaal, mensen!") en afsloot met Oo Aa Sex ("Jaaa! En daarrrr gaan we weerrrr!!!"). Die in een vol Paradiso, met gebaren om één en ander aanschouwelijk te maken, de schandaalkraker Wagensmeer zong, waarvan ik de tekst hier niet eens durf op te schrijven.
Dat maakte optreden met Tunnelfist zo ontzettend leuk. Jos was onnavolgbaar, gevat en onvoorspelbaar. Maar bijna altijd op zo'n manier, dat het niet onprettig werd. En in allerlaatste instantie had hij nog zijn charme om de brokken te lijmen. Mensen werden zelden boos op hem, wat hij ook riep of deed.
Het riffje dat de basis vormt van Faggot Queen en Second Coming heb ik ooit bedacht toen ik in de ban was van het nummer Hey Venus
Het Duitse tekstfragement aan het einde van Second Coming is van Peter Dekker. Hij bezocht onze optredens regelmatig, onder andere in Sittard en Hoorn en bij één van die gelegenheden drukte hij Jos een bierviltje in de hand met daarop de zinnen: "Ich will kein Führer haben, ich will kein Führer sein, ich will mein Auto fahren, ich will mein Führerschein!" Hoewel geenszins van toepassing op de rest van de tekst in Second Coming - waar gaat die eigenlijk wél over? - incorporeerde Jos ze direct in het nummer. Ze zijn er nooit meer uit verdwenen.
Martijn Rutte, 30 december 2023